ABSTRACT
OBJECTIVES. The aim of this study is to assess the epidemiological situation of foodborne botulism in Poland in 2017 compared to previous years.
MATERIALS AND METHODS. The assessment is based on national surveillance data on foodborne botulism cases available in the annual bulletin “Infectious diseases and poisonings in Poland in 2017” and in previous publications, as well as data from botulism case reports for 2017 submitted by Sanitary-Epidemiological Stations to the Department of Epidemiology of Infectious Diseases and Surveillance NIPH-NIH.
RESULTS. In 2017, a total of 24 foodborne botulism cases have been reported including 14 with laboratory confirmation of botulism intoxication. The annual incidence rate (0.06 per 100,000 population) was one the lowest since the introduction of mandatory reporting of the disease in Poland. The highest incidence in the country was noted in Podlaskie (0.34). The incidence rate among rural residents (0.10 per 100,000 population) was more than twice as high as in urban areas (0.04). The incidence in men was 49% higher than in women. The disease was most common in middle-aged and elderly people; the highest incidence was noted in age group of 40-49 years (0.13) and 50-59 years (0.14). The most common sources of the toxin were homemade canned pork products as well as mixed or unknown types of canned meats. All patients were hospitalized. Four deaths related to the disease were reported.
CONCLUSIONS. In 2017, the overall number of reported cases continues to decrease. Limited number of laboratories performing laboratory diagnostics of botulism is still an issue. Additionally a priority remains to conduct health education with regard to safe food preservation, storage and consumption.
STRESZCZENIE
CEL PRACY. Celem niniejszej pracy jest ocena sytuacji epidemiologicznej zatruć pokarmowych jadem kiełbasianym w Polsce w 2017 roku w porównaniu z poprzednimi latami.
MATERIAŁ I METODY. Ocenę przeprowadzono w oparciu o analizę danych z rocznego biuletynu „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2017 roku” i wcześniejszych biuletynów, oraz raportów jednostkowych o zachorowaniach na botulizm nadesłanych do Zakładu Epidemiologii NIZP-PZH.
WYNIKI. W 2017 r. zarejestrowano w Polsce ogółem 24 zachorowania, w tym 14 przypadków potwierdzonych laboratoryjnie. Odnotowana zapadalność (0,06 na 100 000 ludności) była jedną z najniższych od czasu wprowadzenia w Polsce obowiązku zgłaszania i rejestracji botulizmu. Najwyższą zapadalność odnotowano w woj. podlaskim (0,34 Zapadalność na terenach wiejskich (0,10) była ponad 2-krotnie wyższa, aniżeli w miastach (0,04). Zapadalność mężczyzn była wyższa (o 49%) od zapadalności kobiet; najczęściej chorowały osoby w wieku średnim i starsze, najwyższą zapadalność zanotowano w grupach wiekowych 40-49 (0,13) i 50-59 lat (0,14).
Najczęstszym źródłem zatrucia były wytwarzane w warunkach domowych konserwy wieprzowe, a także z innych oraz nieokreślonych gatunków mięs. Hospitalizowano wszystkich chorych. Cztery osoby zmarły.
WNIOSKI. W 2017 roku utrzymuje się w Polsce tendencja spadkowa liczby zgłaszanych zatruć pokarmowych jadem kiełbasianym. Nadal aktualny pozostaje problem ograniczonej dostępności diagnostyki laboratoryjnej. Wskazane jest również prowadzenie oświaty zdrowotnej dotyczącej tzw. „bezpiecznej żywności”, szczególnie w zakresie właściwego sposobu przygotowywania konserw w warunkach domowych, ich przechowywania i spożycia.