ABSTRACT
AIM. The purpose of this study is to assess the epidemiological situation of food poisonings and infections in Poland in 2017.
MATERIALS AND METHODS. The evaluation was based on the analysis of information sent to Department of Epidemiology NIPH-NIH through ROE (pol. Rejestr Ognisk Epidemicznych)- (an electronic system created for uploading, transfer and analysis of data acquired during the outbreak investigations). Additional sources for the analysis were NIPH-NIH annual bulletins (Czarkowski MP et al. “Infectious diseases and poisonings in Poland”, 2011-2017. Warsaw, NIPH-NIH and GIS).
RESULTS. In 2016 a total number of 926 foodborne infections and intoxications outbreaks were reported in which 27 702 persons were exposed and 7 416. A total number of 2 502 of patients were hospitalized. The most frequent etiological agent of outbreaks was hepatitis A virus (HAV) (27.1%). The most frequent cause of infection for all outbreaks cases was Salmonella sp. – 37.2%, especially serotype Enteritidis (32.2%). Among other agents rotaviruses caused 9.3% of outbreaks and noroviruses 14.5%. In 12.2% of outbreaks no etiological agent was found. The most frequent place of an outbreak was private household- 560 outbreaks (60.4%), and after that- hospital- 155 outbreaks (16.7%). In 86.8% of outbreaks no vehicle was found and in remaining the most frequent vehicle were eggs and egg products- 5.6% % of all outbreaks.
CONCLUSIONS. Increasing yearly trend of Salmonella Enteritidis outbreaks, and high proportion of eggs and egg products as vehicles in those outbreaks point towards necessity of microbiological surveillance enchantment in relation to abovementioned products. Dynamic increase in HAV outbreaks is a good example of how a pathogen with high epidemic potential could spread in susceptible population.

STRESZCZENIE
CEL. Celem pracy jest ocena sytuacji epidemiologicznej zatruć i zakażeń pokarmowych w Polsce w roku 2017.
MATERIAŁ I METODY. Ocenę przeprowadzono na podstawie analizy danych przekazanych do Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP-PZH za pośrednictwem Rejestru Ognisk Epidemicznych - elektronicznego systemu do gromadzenia i analizy danych z dochodzeń epidemiologicznych w ogniskach zatruć i zakażeń pokarmowych prowadzonych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne. Źródłem informacji były także dane zagregowane z biuletynów rocznych „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce” – 2011-2017 (Czarkowski MP i in. Warszawa, NIZP-PZH i GIS).
WYNIKI. W 2017 r. zarejestrowano 926 ognisk zatruć/zakażeń przenoszonych drogą pokarmową, w których narażonych było 24 702 osoby, a zachorowało 7 416. Ogółem hospitalizowano 2 502 osoby. Największa liczba ognisk była spowodowana przez wirus wzw A (27,1% ognisk). Najczęstszą przyczyną zachorowań w ogniskach były pałeczki z rodzaju Salmonella (37,2% zachorowań), a w szczególności serotyp Enteritidis (32,2%). Z pozostałych czynników rotawirusy były przyczyną 9,3% ognisk, a norowirusy 14,5%. W 12,2% ognisk nie ustalono czynnika etiologicznego. Najczęstszym miejscem wystąpienia ogniska było mieszkanie prywatne - 560 ognisk (60,4%), a następnie szpital - 155 ognisk (16,7%). W 86,8% ognisk nie ustalono nośnika zakażenia, w pozostałych najczęściej były to jaja i potrawy z jaj (5,6% ognisk).
WNIOSKI. Wzrastająca rokrocznie liczba ognisk o etiologii Salmonella Enteritidis oraz wysoki odsetek, jaki jaja i produkty pochodne zajmują wśród najczęściej identyfikowanych nośników w ogniskach wskazuje na konieczność zaostrzenia nadzoru mikrobiologicznego nad wspomnianymi środkami spożywczymi. Dynamiczny wzrost liczby ognisk o etiologii wzw A jest dobrą ilustracją szerzenia się patogenu o bardzo dużym potencjale epidemicznym w podatnej na zakażenie populacji.