ABSTRACT
AIM. The aim of the study was to assess the epidemiological situation of newly diagnosed HIV infections and AIDS cases and death among AIDS cases in Poland in 2018 in comparison to the changes in preceding years.
MATERIALS AND METHODS. Analysis of the epidemiological situation was based on reports of newly detected HIV cases and AIDS cases and the results of the annual survey of HIV testing conducted among the laboratories throughout the country.
RESULTS. In 2018 there were 1,209 HIV cases newly diagnosed in Poland (diagnosis rate: 3.15 per 100,000), including 100 among non-Polish citizens. The frequency of newly detected HIV infections decreased by nearly 14.8% compared to the previous year and was higher by almost 6.8% compared to the median in 2012-2016 years. The total number of AIDS cases was 110 (incidence 0.29 per 100,000), and 23 people died from AIDS disease (0.06 per 100,000). New HIV diagnoses were reported mainly among people in age 30 to 39 years (37.8%) and among men (86.8%). Among cases with known transmission route, 77.0% concerned among men who had sexual contact with men (MSM). However, compared to the previous year, there was a significant decrease in the percentage of infected people in all key populations, related to higher risk of HIV infection. In addition, we observe the drop in total number of infected people in 2018 compared to the previous year. Whether these observations represent just fluctuations or a stable tendency, related to decreasing incidence in different key populations can only be assessed in the following years. The percentage of AIDS cases diagnosed at the same time with HIV diagnosis decreased by 4% percent points in comparison to 2017 (from 75.7% to 71.84% of all incident AIDS cases).
CONCLUSION. Despite the decreasing total number of new HIV diagnoses overall and among different key populations compared to the previous year, it is too early to conclude that these are the results of positive preventive measures. Still, all actions should be taken to ensure timely linkage to care, considering the growing number of infected people among foreigners residing in Poland, and to improve the low frequency of testing towards HIV in the whole population.

STRESZCZENIE
CEL PRACY. Celem pracy była ocena sytuacji epidemiologicznej nowo wykrytych zakażeń HIV, zachorowań na AIDS oraz zgonów osób chorych na AIDS w Polsce w roku 2018 z uwzględnieniem zmian, jakie zaszły w latach wcześniejszych.
MATERIAŁ I METODY. Ocenę sytuacji epidemiologicznej przeprowadzono na podstawie zgłoszeń nowo wykrytych przypadków HIV/AIDS pochodzących od lekarzy i z laboratoriów oraz ankiety dotyczącej liczby badań przesiewowych w kierunku HIV wykonanych przez laboratoria na terenie całego kraju.
WYNIKI. W 2018 r. w Polsce rozpoznano zakażenie HIV u 1 209 osób (wskaźnik rozpoznań 3,15 na 100 000 mieszkańców), w tym u 100 obcokrajowców. Częstość nowo wykrywanych zakażeń HIV zmalała w porównaniu z rokiem poprzednim o prawie 14,8%, natomiast w porównaniu z medianą w latach 2012-2016 była większa o 6,8%. Ogółem u 110 osób rozpoznano AIDS (zapadalność 0,29 na 100 000 mieszkańców), a 23 osoby chore na AIDS zmarły (0,06 na 100 000). Zakażenia HIV wystąpiły głównie u osób w wieku od 30 do 39 lat (37,8%) i mężczyzn (86,8%). Wśród osób ze znaną drogą transmisji zakażenia, 77,0% nowo rozpoznanych zakażeń HIV zgłoszono wśród mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami (MSM). Natomiast w porównaniu z poprzednim rokiem nastąpił znaczny spadek odsetka osób zakażonych we wszystkich populacjach kluczowych, wyszczególnionych ze względu na ryzyko zakażenia wirusem HIV. Dodatkowo obserwowany jest także spadek ogólnej liczby osób zakażonych w roku 2018 w porównaniu z rokiem poprzednim. Czy obserwowane zmiany są tylko czasowe lub czy wykazują stabilną tendencję, związaną ze spadkiem wskaźnika nowych infekcji w poszczególnych populacjach będzie można ocenić dopiero w kolejnych latach. Odsetek zachorowań na AIDS, w przypadku których zakażenie HIV wykryto równocześnie z rozpoznaniem AIDS, zmniejszył się w porównaniu z 2017 r. o prawie 4 punkty procentowe (z 75,7% do 71,8% wszystkich zachorowań na AIDS).
WNIOSKI. Mimo spadku liczby nowo rozpoznanych zakażeń HIV ogółem oraz w poszczególnych populacjach kluczowych w porównaniu z poprzednim rokiem, jest jeszcze zbyt wcześnie, by ocenić, czy jest to wynikiem pozytywnych działań profilaktycznych. Nadal należy podjąć wszelkie działania w zakresie szybkiego włączania osób z nowo rozpoznanym zakażeniem do opieki medycznej, z uwzględnieniem rosnącej liczby osób zakażonych cudzoziemców przebywających na terenie Polski oraz poprawić niską częstość wykonywania badań w kierunku HIV w całej populacji.