ABSTRACT
PURPOSE. The aim of the study was to assess the epidemiological situation of newly diagnosed HIV infections and AIDS cases and death among AIDS cases in Poland in 2020 in comparison to the changes in preceding years.
MATERIAL AND METHODS. Analysis of the epidemiological situation was based on reports of newly detected HIV cases and AIDS cases received from doctors and laboratories and the results of the annual survey of HIV testing conducted among the laboratories throughout the country. A dataset on clients from anonymous Voluntary Testing and Counselling (VCT) network was also used. The activities of the VCT are coordinated by the National AIDS Center, which anonymously collects epidemiological and behavior data on people who come for testing.
RESULTS. In 2020 there were 934 HIV cases newly diagnosed in Poland (diagnosis rate 2.44 per 100,000), including 100 among non-Polish citizens. The number of newly detected HIV infections decreased by 39.9% compared to the previous year and was lower by 26.9% compared to the median in 2014-2018 years. Similarly, among VCT clients, number of HIV diagnoses decreased by 42%, from 536 in 2019 to 308 in 2020 year, what was connected with 44% decreased in number of HIV tests. The total number of AIDS cases was 50 (incidence 0.13 per 100,000). The HIV infection was most often detected in the age group between 30 and 39 (35.7%) and among men (83.5%). Among cases with known transmission route, 68.5% concerned among men who had sexual contact with men (MSM). The percentage of AIDS cases diagnosed at the same time with HIV diagnosis decreased by almost 14 percent points in comparison to 2019 (from 75.8% to 62% of all incident AIDS cases).
CONCLUSION. In 2020, the number of newly detected HIV infections decreased compared to the previous year, however, this is not only due to a decrease in the number of infections, but rather to a lack of continuity in the diagnostic and reporting system during the COVID-19 pandemic, as indicated by a smaller number of tests and greater delays in data reporting. Due to the chronic course of HIV infection, a full assessment of the impact of the COVID-19 pandemic will be possible in the future.

STRESZCZENIE
CEL. Celem pracy była ocena sytuacji epidemiologicznej nowo wykrytych zakażeń HIV, zachorowań na AIDS oraz zgonów osób chorych na AIDS w Polsce w roku 2020 w odniesieniu do lat wcześniejszych.
MATERIAŁ I METODY. Ocenę sytuacji epidemiologicznej przeprowadzono na podstawie zgłoszeń nowo wykrytych przypadków HIV/AIDS pochodzących od lekarzy i z laboratoriów oraz ankiety dotyczącej liczby badań przesiewowych w kierunku HIV wykonanych przez laboratoria na terenie całego kraju. Wykorzystano również zbiór danych dotyczący klientów punktów konsultacyjno-diagnostycznych (PKD). Działalność sieci PKD jest koordynowana przez Krajowe Centrum ds. AIDS, które w sposób anonimowy zbiera dane epidemiologiczne i behawioralne dotyczące osób zgłaszających się na badanie.
WYNIKI. W 2020 roku w Polsce rozpoznano zakażenie HIV u 934 osób (wskaźnik rozpoznań 2,44 na 100 000 mieszkańców), w tym u 100 obcokrajowców. Liczba nowo wykrywanych zakażeń HIV zmniejszyła się w porównaniu z rokiem poprzednim o 39,9%, natomiast w porównaniu z medianą w latach 2014-2018 była mniejsza o 26,9%. Podobnie, wśród klientów PKD liczba rozpoznanych zakażeń zmniejszyła się o 42%, z 536 w 2019 r. do 308 w 2020 r., co było związane z 44% spadkiem liczby wykonanych testów. Ogółem u 50 osób rozpoznano AIDS (zapadalność 0,13 na 100 000 mieszkańców). Najwięcej zakażeń HIV stwierdzono u osób w wieku od 30 do 39 lat (35,7%) oraz mężczyzn (83,5%). Wśród osób ze znaną drogą transmisji zakażenia, najwięcej nowo rozpoznanych zakażeń HIV zgłoszono wśród mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami (68,5%). Odsetek zachorowań na AIDS, w przypadku których zakażenie HIV wykryto równocześnie z rozpoznaniem AIDS, zmniejszył się w porównaniu do 2019 r. o prawie 14 punktów procentowych (z 75,8% do 62% wszystkich zachorowań na AIDS).
WNIOSKI. W 2020 roku liczba nowo rozpoznanych zakażeń HIV zmniejszyła się w porównaniu z poprzednim rokiem, jednak z dużym prawdopodobieństwem nie jest to związane ze spadkiem liczby zakażeń, a raczej z brakiem ciągłości w systemie diagnostyki i raportowania podczas pandemii COVID-19, na co wskazuje mniejsza liczba wykonanych testów i większe opóźnienia w zgłaszalności. Z uwagi na przewlekły przebieg zakażeń HIV pełna ocena wpływu pandemii COVID-19 będzie możliwa dopiero w przyszłości.