BACKGROUND. In 2021, the COVID-19 pandemic continued, however, due to the implementation of vaccination, fewer disruptions were observed in healthcare. In the detection of HCV – inextricably linked to access to testing – there was an incomplete return to the pre-pandemic level of diagnostics (in the EU/EEA in 2021, 4.1 infections/100,000, in 2019 – 8.8). The aim of the article was to present the HCV situation in 2021 according to the data of the epidemiological surveillance in Poland compared to 2015-2020.
MATERIAL AND METHODS. We used the data: 1) from individual epidemiological surveillance; 2) from bulletins for the years 2015-2021 (diagnosis rates) and 3) regarding deaths from the Statistics Poland, Demographic Surveys and Labour Market Department.
RESULTS. In 2021, a 30% increase in the detection of new HCV infections was observed (3.26/100,000, 1,244 cases) – about 70%, more than 2,500 cases, are missing to return to the pre pandemic level. The demographic distribution was different than in Europe: 1) the ratio of women to men 1:1.07; 2) people 75%). The role of primary health care in diagnosing HCV has strengthened (38.6%) – despite the fact that the tests were not yet available within health insurance benefits. The burden on healthcare and sanitary inspection continued to reduce the quality of data. There were more deaths due to acute hepatitis C in 2020-2021 (4 and 6 cases) compared to 2018-2019 (0 and 1 death).
CONCLUSIONS. The highlighted gaps in diagnosing HCV infections in Poland should be taken into consideration while developing the policy for HCV infections elimination. Poland still lacks in long-term solutions, acceptable by and reaching the target population.
WPROWADZENIE. W 2021 r. trwała pandemia COVID-19, jednak poprzez wdrożenie szczepień odnotowywano mniej zakłóceń w funkcjonowaniu opieki zdrowotnej.
W wykrywaniu zakażeń HCV – nierozerwalnie połączonych z dostępem do testowania – nastąpił niepełny powrót przedpandemicznego poziomu diagnostyki (w UE/EOG
w 2021 r. 4,1 zakażeń/100 000, w 2019 r. – 8,8). Celem pracy było przedstawienie sytuacji zakażeń HCV w 2021 r. według danych nadzoru epidemiologicznego w Polsce
w porównaniu z 2015-2020.
MATERIAŁ I METODA. Wykorzystano dane: 1) jednostkowe nadzoru epidemiologicznego; 2) biuletynów za lata 2015-2021 (wskaźniki rozpoznań) oraz 3) dotyczące zgonów z Departamentu Badań Demograficznych i Rynku Pracy GUS.
WYNIKI. W 2021 r. zaobserwowano 30%-owy wzrost wykrywalności nowych zakażeń HCV (3,26/100 000, 1244 przypadki) – do powrotu do przedpandemicznego poziomu brakuje ok. 70%, ponad 2500 przypadków. Odnotowano odmienny niż w Europie rozkład demograficzny: 1) stosunek kobiet do mężczyzn 1:1,07; 2) osoby < 25 lat to 2,4% wszystkich rozpoznań – może to wskazywać na gorszy dostęp do testowania wśród mężczyzn niż kobiet (badanych w ciąży), zwłaszcza w młodszych grupach wieku. W Polsce duży odsetek rozpoznań dotyczył osób spoza grup podwyższonego narażenia, głównie: ekspozycje związane z procedurami medycznymi (>75%). Umocniła się rola POZ w rozpoznawaniu HCV (38,6%) – mimo, że testy nie były jeszcze dostępne w koszyku świadczeń gwarantowanych. Obciążenie ochrony zdrowia oraz inspekcji sanitarnej wciąż skutkowało obniżeniem jakości danych. Odnotowano większą liczbę zgonów z powodu ostrego wzw C w latach 2020-2021 (4 i 6 przypadków)
w porównaniu do lat 2018-2019 (0 i 1 zgon).
WNIOSKI. Wskazane luki w rozpoznawaniu zakażeń HCV powinny być wzięte pod uwagę przy kreowaniu strategii eliminacji zakażeń HCV, której wciąż brakuje w zakresie systemowych, wieloletnich rozwiązań, akceptowanych przez odbiorców i docierających do nich.