ABSTRACT
INTRODUCTION. In addition to many diagnostic and therapeutic procedures, the COVID-19 pandemic also limited prophylaxis, including the implementation of the vaccination program among children.
OBJECTIVE. The aim of the study was to assess the implementation of the vaccination program in the area covered by the care of patients of a selected Primary Health Care clinic in the city of Krakow in the field of selected vaccinations during the COVID-19 pandemic.
MATERIAL AND METHODS. A retrospective study based on secondary data was conducted in a selected clinic (Kraków, Poland) that cares for 1,982 children aged 0-19 years. An analysis of the vaccination coverage in selected groups of children in 2019, 2020 and 2021 was carried out based on annual reports (MZ-54). Vaccination coverage against: diphtheria, tetanus, whooping cough, measles, mumps, rubella, influenza and pneumococcal infection was analyzed. The collected data were analyzed using descriptive statistics, Chi2 test and Fisher’s exact test.
RESULTS. In the general vaccination status of two-year-olds, no significant differences were observed in the period 2019-2021 (p=0.156). The percentage of fully vaccinated increased from 77.6% in 2019, to 81.5% in 2020 and to 85.2% in 2021. However, a high rate of vaccination refusals was observed in 2021 (4.1%) in this group. The percentage of 2-year-olds vaccinated against pneumococci (PCV) and 3-year-olds against diphtheria, tetanus, pertussis (DTP), and measles, mumps, rubella (MMR) in the years 2019-2021 was increasing. For DTP and MMR, this increase was significant (p<0.05). In the group of older children, in 2020 the percentage of 7- and 15-year-olds vaccinated decreased compared to 2019 and 2021, but the difference was insignificant (p>0.05).
A significant difference in vaccination coverage was observed in the group of 19-year-olds, in which in 2020 the percentage of vaccinated was 58% (in 2019 – 74.6%, in 2021 – 81%). The largest number of children under the age of 5 were vaccinated against influenza in 2021, but it was only less than 2% of this group.
CONCLUSIONS. Sanitary restrictions introduced during the COVID-19 pandemic did not significantly affect the vaccination status of children in selected age groups against the analyzed vaccine-preventable diseases. The exception is the group of 19-year-olds, whose vaccination coverage in 2020 was much lower than in 2019 and 2021. In addition, an increase in refusals of vaccination was observed, reaching 4.1% in 2021 in the group of the youngest patients.

STRESZCZENIE
WPROWADZENIE. Poza wieloma procedurami diagnostycznymi i terapeutycznymi, pandemia COVID-19 ograniczyła też profilaktykę, w tym realizację powszechnego Programu Szczepień Ochronnych (PSO) wśród dzieci.
CEL PRACY. Celem badania była ocena realizacji PSO w grupie pacjentów objętych opieką wybranej przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej na terenie miasta Krakowa w zakresie wybranych szczepień ochronnych w trakcie pandemii COVID-19.
MATERIAŁ I METODY. Badanie retrospektywne na podstawie danych wtórnych zostało przeprowadzone w wybranej przychodni (Kraków, Polska), która opiekuje się 1982 dziećmi w wieku 0-19 lat. Przeprowadzono analizę stanu zaszczepienia wybranych grup dzieci w latach: 2019, 2020 oraz 2021 na podstawie raportów rocznych (MZ-54). Przeanalizowano stan zaszczepienia przeciw: błonicy, tężcowi, krztuścowi, odrze, śwince, różyczce, grypie oraz zakażeniu pneumokokami. Zebrane dane analizowano za pomocą statystyk opisowych, testu Chi2 oraz dokładnego testu Fishera.
WYNIKI. W ogólnym stanie zaszczepienia dwulatków, w okresie 2019-2021 nie zaobserwowano istotnych różnic (p=0,156). Odsetek w pełni zaszczepionych wzrósł z 77,6% w 2019, przez 81,5% w 2020, do 85,2% w 2021.
Zaobserwowano jednak wysoki odsetek uchyleń od szczepień w 2021 r. (4,1%) w tej grupie. Odsetek zaszczepionych przeciw pneumokokom (PCV) 2-latków oraz 3-latków przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (DTP), oraz odrze, śwince, różyczce (MMR) w latach 2019-2021 wzrastał. W przypadku DTP oraz MMR wzrost ten był istotny (p<0,05). W grupie dzieci starszych, w roku 2020 zmniejszył się odsetek zaszczepienia 7- oraz 15-latów w porównaniu do roku 2019 oraz 2021, jednak różnica ta była nieznaczna (p>0,05). Istotną różnicę w stanie zaszczepienia zaobserwowano w grupie 19-latków, w której w 2020 r. odsetek zaszczepionych wynosił 58% (w roku 2019 – 74,6%, w roku 2021 – 81%). Przeciw grypie najwięcej dzieci do 5. roku życia zostało zaszczepionych w 2021 roku, jednak było to tylko niespełna 2% tej grupy.
WNIOSKI. Ograniczenia sanitarne wprowadzone w trakcie pandemii COVID-19 nie wpłynęły znacząco na stan zaszczepienia dzieci w wybranych grupach wiekowych, przeciw poddanym analizie chorobom. Wyjątkiem pozostaje grupa 19-latków, której stan zaszczepienia w 2020 roku był znacznie niższy niż w roku 2019 oraz 2021. Ponadto zaobserwowano wzrost uchyleń od szczepień, sięgający 4,1% w 2021 r. w grupie najmłodszych pacjentów.