ABSTRACT
INTRODUCTION. In Europe data concerned with occupational exposure to carcinogens or mutagenic factors is collected on the basis of: national registers, databases and information systems related to the exposure, and presenting the degree of health hazard for the employees who are exposed to such factors. The overriding carcinogenic factors at workplace, which are essential for preventive measures against occupational diseases used by institutions responsible for occupational safety, are e.g.: asbestos, polycyclic aromatic hydrocarbons, arsenic trichloroethylene, tetrachloroethylene and industrial processes related to exposure to wood dust.
AIM OF THE PAPER. The paper shows current data relating to cancers of occupational origin in Podkarpackie voivodeship between 2003-2019.
MATERIAL AND METHODS. The materials coming from Podkarpackie voivodeship between 2003-2019 are collected occupational diseases identification cards, sent to the Podkarpacki National Provincial Sanitary Inspectorate by Sanitary Inspectors of Podkarpackie voivodeship districts.
RESULTS. Between 2003 – 2019 in Podkarpackie voivodeship neoplastic diseases made up 1,94% of a total of all occupational diseases. Since 2006 the frequency of the occupational cancers stays at similar level. 
The most frequent locations of neoplastic diseases of occupational etiology were: lungs, bronchi and larynx.
CONCLUSIONS. Occupational cancer can be prevented by elimination or limitation of occupational exposition to carcinogenic or mutagenic substances, regular monitoring of their intensity in work environment, providing workers with individual protection by employers, preventive measures taken by occupational health service, occupational safety and health as well as supervising institutions such as National Sanitary Inspectorate and State Labour Inspectorate.

STRESZCZENIE
WSTĘP. W Europie dane o narażeniu zawodowym na czynniki rakotwórcze lub mutagenne gromadzi się na podstawie: rejestrów krajowych, baz danych i systemów informacyjnych odnoszących się do narażenia i obrazujących stopień zagrożenia pracowników pracujących w narażeniu na te czynniki. Nadrzędnymi czynnikami rakotwórczymi w miejscu pracy mającymi znaczenie w działaniach prewencyjnych zapobiegającym chorobom pochodzenia zawodowego przez organy przestrzegające bezpieczeństwa pracy są m.in.: azbest, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, arsen, trichloroetylen, tetrachloroetylen oraz procesy produkcyjne związane z narażeniem na pył drewna.
CEL PRACY. Przedstawiono bieżące dane występowania nowotworów pochodzenia zawodowego w województwie podkarpackim w latach 2003–2019.
MATERIAŁ I METODY. Materiały z województwa podkarpackiego w latach 2003–2019 pozyskane są z kart stwierdzenia choroby zawodowej, wysyłanych do Podkarpackiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego od Inspektorów Sanitarnych powiatów województwa podkarpackiego.
WYNIKI. W latach 2003-2019 w województwie podkarpackim nowotwory pochodzenia zawodowego stanowiły 1,94% ogółu wszystkich chorób zawodowych. Od roku 2006 częstość nowotworów zawodowych utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Najczęstszym umiejscowieniem nowotworów o etiologii zawodowej były: płuco, oskrzela i krtań.
WNIOSKI. Nowotworom pochodzenia zawodowego można zapobiec poprzez wyeliminowanie lub zmniejszenie ekspozycji zawodowej na substancje rakotwórcze lub mutagenne, bieżące monitorowanie ich stężeń w środowisku pracy, zapewnienie ochron indywidualnych przez pracodawców, działalność prewencyjną ze strony służb medycyny pracy, bhp oraz organów ich nadzorujących jak Państwowa Inspekcja Sanitarna i Państwowa Inspekcja Pracy.