ABSTRACT
INTRODUCTION. Tick-borne encephalitis (TBE) virus remains one of the main etiological agents of central nervous system infections in Europe. The disease occurs endemically in Central and Eastern Europe, Southern part of Russia and Scandinavia. Between 2000 and 2015 there were 3 662 registered TBE cases in Poland and approximately 45% of them were reported in Podlaskie voivodeship. TBE typically develops as a result of being bitten by infected tick, however, it can also be a consequence of ingestion of unpasteurized milk from viremic animal.
OBJECTIVES. The aim of the article was to underline to the importance of TBE virus transmission via alimentary route and clinical description of four patients who developed TBE as a result of raw goat milk consumption.
MATERIAL AND METHODS. A retrospective analysis of documentation of four patients hospitalized in Observational-Infectious Department of Independent Public Healthcare Centre in Hajnówka and Department of Infectious Diseases and Neuroinfections at the Medical University of Bialystok from June 10th 2017 to July 11th 2017 due to alimentary TBE.
RESULTS. Patients were between 24 and 36 years of age. They have consumed goat milk from the same source. None of the patients have been vaccinated against TBE virus. In all patients typical biphasic disease course with the presence of prodromal and neurological phase was observed. TBE was confirmed by demonstration of anti-TBE antibodies in serum and/or cerebrospinal fluid of patients.
CONCLUSIONS. Diagnosis of TBE should be considered in every case of encephalitis in endemic areas. Due to the risk of TBE infection after consumption of unpasteurized milk from livestock, it is crucial to raise awareness of general population and farm owners about the possibility of TBE infection via alimentary route.

STRESZCZENIE
WSTĘP. Wirus kleszczowego zapalenia mózgu (KZM) pozostaje jednym z głównych czynników etiologicznych zakażeń ośrodkowego układu nerwowego w Europie. Choroba występuje endemicznie w Europie Środkowej i Wschodniej, w południowej części Rosji oraz Skandynawii. W latach 2000-2015 na terenie Polski odnotowano 3 662 zachorowań na KZM, z czego około 45% dotyczyło mieszkańców województwa podlaskiego. KZM rozwija się z reguły w następstwie ukłucia przez zakażonego kleszcza, ale może być także skutkiem spożycia niepoddanego obróbce termicznej mleka od zakażonego zwierzęcia będącego w fazie wiremii.
CEL PRACY. Zwrócenie uwagi na znaczenie transmisji pokarmowej jako drogi zakażenia wirusem KZM oraz charakterystyka kliniczna przypadków czterech pacjentów, którzy rozwinęli KZM w następstwie konsumpcji surowego mleka koziego.
MATERIAŁ I METODY. Przeprowadzono retrospektywną analizę dokumentacji czterech pacjentów hospitalizowanych na Oddziale Obserwacyjno-Zakaźnym Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Hajnówce oraz w Klinice Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku od 10 czerwca 2017r. do 11 lipca 2017 r. z powodu KZM nabytego drogą pokarmową.
WYNIKI. Pacjenci byli w wieku od 24 do 36 lat. Chorzy spożywali mleko kozie z tego samego źródła. Żaden z pacjentów nie był poddany szczepieniu przeciw wirusowi KZM. U wszystkich chorych obserwowano dwufazowy przebieg choroby z obecnością fazy zwiastunowej i fazy neuroinfekcji. KZM potwierdzono obecnością przeciwciał przeciw wirusowi KZM w surowicy krwi i/lub płynie mózgowo-rdzeniowym chorych.
WNIOSKI. Rozpoznanie KZM powinno być rozważone w przypadku każdego zapalenia mózgu na terenach endemicznych. Ze względu na ryzyko zakażenia KZM po spożyciu niepasteryzowanego mleka od zwierząt gospodarskich, konieczne jest zwiększenie świadomości populacji ogólnej i właścicieli gospodarstw na temat możliwości zakażenia wirusem drogę pokarmową.