ABSTRACT

INTRODUCTION. Oral cancer is a significant problem among global population. In Poland a few thousands of new incidents are reported annually. Prophylaxis and early detection help decreasing the incidence rate. Screening programmes are a tool that enable to achieve that goal.
OBJECTIVES. The aim of this study was to evaluate prevalence of selected risk factors and pathological lesions of oral mucosa in adult population.
MATERIAL AND METHODS. The study group consisted of 253 patients. After undertaking a medical history in a form of a questionnaire, a conventional intraoral soft tissue examination was performed. This was followed by use of cool white light (Microlux DL Addent).
RESULTS. Among patients following risk factors were frequently found: tobacco smoking - 20.9% patients, alcohol consumption - 2/3 of patients drink occasionally, 8.7% drink on regular basis. Over 80% patients were sexually active. 3 patients suffered from oral cancer, 21 patients gave a history of cancer in other locations, 54.2% reported a family history of cancer. Screened patients declare quite healthy diet, although level of grilled and fried meat consumption is fairly high. 37.8% patients were alarmed by the condition of the oral mucosa but only half of them reported it to their dentist. Most of the lesions were found on the buccal mucosa (88 patients, 34.8%), retromandibular triangle and palate and most of lesions were white lesions, categorized as traumatic.
CONCLUSIONS. This preliminary study showed, that the incidence of oral cancer risk factors is high in this population. The incidence of pathological lesions of oral mucosa was also high. The study showed low awareness of oral cancer prevention, risk factors and symptoms.

STRESZCZENIE

WSTĘP. Nowotwory jamy ustnej i gardła stanowią poważny problem epidemiologiczny na świecie. W Polsce co roku wykrywane jest kilka tysięcy nowych przypadków tej choroby. Oprócz profilaktyki, niepodważalne znaczenie w spadku umieralności z powodu chorób nowotworowych ma wczesne wykrycie raka. Umożliwiają to badania przesiewowe.
CEL PRACY. Celem pracy była wstępna ocena występowania wybranych czynników ryzyka nowotworów jamy ustnej oraz patologicznych zmian na błonie śluzowej w populacji osób dorosłych.
MATERIAŁ I METODY. Wstępnym badaniem objęto 253 osoby. Przeprowadzono ankietę mającą na celu określenie obecności czynników ryzyka nowotworów jamy ustnej oraz konwencjonalne badanie błony śluzowej jamy ustnej pod kontrolą wzroku. Dodatkowo zastosowano badanie światłem białym (Microlux DL, Addent).
WYNIKI. W badanej grupie pacjentów 20,9% było palaczami tytoniu, niemal 2/3 badanych deklarowało sporadyczne spożycie alkoholu, a 8,7% spożywało alkohol przynajmniej kilka razy w tygodniu. Ponad 80% badanych deklarowało utrzymywanie stosunków seksualnych. Występowanie chorób nowotworowych w rodzinie zgłosiło 54,2% osób, 3 respondentów samych doświadczyło choroby nowotworowej w obrębie jamy ustnej, a 21 osób chorowało na nowotwór innej lokalizacji. Badana grupa wykazywała przeciętnie dobre nawyki żywieniowe, jednak ponad połowa badanej grupy codziennie spożywała mięso w formie smażonej lub grillowanej. Około 37,8% pacjentów podawało obecność niepokojących zmian na błonie śluzowej, tylko połowa z nich zgłosiła problem lekarzowi. Zmiany o charakterze nadmiernego rogowacenia, najczęściej obserwowano na błonie śluzowej policzków - u 88 osób (34,8%). Często zmiany występowały również w okolicy trójkąta zatrzonowcowego i podniebienia.
WNIOSKI. Przeprowadzone wstępne badanie wykazało wysokie występowanie czynników ryzyka nowotworów jamy ustnej oraz zmian patologicznych na błonie śluzowej w badanej populacji. Badanie wykazało niską świadomość na temat profilaktyki, czynników ryzyka i objawów nowotworów jamy ustnej.