ABSTRACT
BACKGROUND. After the introduction of rotavirus vaccines into immunization schedules, noroviruses account for the majority of acute gastrointestinal infections. The aim of the study was to assess the clinical presentation in immunocompromised and immunocompetent children with hospital- and community-acquired norovirus gastroenteritis.
MATERIAL AND METHODS. We retrospectively reviewed clinical records of children with noroviral gastroenteritis, hospitalized in the Pediatric Hospital, Medical University of Warsaw, between 2015 and 2018. Acute gastrointestinal tract symptoms and confirmed etiology of noroviral infection were inclusion criteria.
The analysis was performed in the subgroups of immunocompetent and immunocompromised patients, during community-acquired and nosocomial infections.
RESULTS. A total of 57 children with median age 1.5 year (IQR: 0.7-4.0) were recruited. The majority of patients were immunocompetent (87.7%), and nosocomial infections were predominant (56.1%). Gastrointestinal symptoms included nausea, vomiting and diarrhoea (in approximately 85%), while systemic manifestations such as fever and malaise where observed in only ¼. Routine laboratory tests were normal in most of the patients. An analysis in the subgroups revealed statistically significant differences in blood pH and serum electrolyte levels - acidosis and electrolyte disturbances were statistically significantly more common in immunocompromised vs immunocompetent patients (p<0.05).
CONCLUSIONS. More frequently the clinical presentation includes gastrointestinal symptoms with no differences between immunocompromised and immunocompetent hosts. The median laboratory values were normal in generally healthy children; disturbances were observed only in children with immunodeficiencies. Therefore, prophylactic measures are of particular importance in the latter group, which is especially sensitive to severe and nosocomial infections.

STRESZCZENIE
WSTĘP. Po wprowadzeniu szczepionek przeciwko rotawirusom do programów szczepień ochronnych norowirusy zaczęły odpowiadać za większość ostrych infekcji żołądkowo-jelitowych. Celem badania była ocena obrazu klinicznego pozaszpitalnych i wewnątrzszpitalnych zakażeń przewodu pokarmowego wywołanych przez norowirusy u dzieci z prawidłową oraz obniżoną odpornością.
MATERIAŁ I METODY. Analizie retrospektywnej poddano dane kliniczne dzieci z ostrym nieżytem żołądka i jelit, hospitalizowanych w Szpitalu Pediatrycznym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w latach 2015-2018. Kryteriami włączenia były ostre objawy ze strony przewodu pokarmowego i potwierdzona etiologia infekcji norowirusowej. Analizę przeprowadzono w podgrupach pacjentów z prawidłową i z obniżoną odpornością, w przebiegu zakażeń pozaszpitalnych i wewnątrzszpitalnych.
WYNIKI. Zrekrutowano ogółem 57 dzieci, średnia wieku wynosiła 1,5 roku (IQR: 0,7-4,0). Większość pacjentów była immunokompetentna (87,7%), przeważały zakażenia szpitalne (56,1%). Objawy żołądkowo-jelitowe obejmowały nudności, wymioty i biegunkę (u około 85%), a objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka i złe samopoczucie, obserwowano tylko u ¼ pacjentów. Podstawowe badania laboratoryjne były w zakresie wartości prawidłowych u większości pacjentów. Analiza w podgrupach wykazała istotne statystycznie różnice w: pH krwi oraz w poziomach elektrolitów w surowicy - kwasica i zaburzenia elektrolitowe były statystycznie istotnie częstsze u pacjentów z obniżoną odpornością niż u pacjentów z prawidłową odpornością (p <0,05).
WNIOSKI. Najczęściej obraz kliniczny zakażeń norowirusowych obejmuje objawy ze strony przewodu pokarmowego, bez różnic pomiędzy chorymi z prawidłową i obniżoną odpornością. Wyniki badań laboratoryjnych były w normie u ogólnie zdrowych dzieci; zaburzenia obserwowano tylko u dzieci z niedoborami odporności. Z tego powodu środki zapobiegawcze mają szczególne znaczenie w drugiej grupie pacjentów, wyjątkowo wrażliwej na ciężki przebieg infekcji oraz częstsze zakażenia wewnątrzszpitalne.