ABSTRACT
INTRODUCTION. Due to the high level of urbanization and industrialization, Silesian Voivodeship remains a region with the poorest quality ambient air, especially in the winter season in which alarm levels are constantly being exceeded. However, in the summertime, there are observed short-term episodes of high ozone concentrations for which their impact on the population health is poorly documented. The aim of the study was to assess the risk of daily respiratory health problems related to an increased pollutants concentration typical for photochemical smog.
MATERIAL AND METHODS. In the ecological type of study, secondary epidemiological data were used. They were obtained from the National Health Fund (NFZ) in Katowice and included the number of outpatient visits in primary health care and hospitalizations due to respiratory diseases (J00-J99) and selected acute respiratory incidents registered between 01/01/2016 and 31/08/2017 in the Silesian Voivodeship.
RESULTS. In the summertime of both years (2016 and 2017), there were observed short-term episodes of photochemical smog in the study region. Obtained results show a significant increase in the risk of outpatient visits due to total respiratory diseases, and also due to acute pharyngitis, acute laryngotracheitis, bronchitis, and asthma in response to the increase in ozone concentration. Similarly, a significant increase in the risk of hospitalization for all respiratory diseases was found, however, it appeared with a delay of at least two to three weeks. In the case of hospitalization due to bronchitis statistically significant risk was observed 2-4 days after the increase in exposure.
CONCLUSIONS. The occurrence of registered respiratory incidents was confirmed in response to the increase in ozone concentration, characteristic of the summertime in the Silesian Voivodeship.

STRESZCZENIE
WSTĘP. Województwo śląskie z uwagi na wysoki poziom urbanizacji i industrializacji jest regionem o złej jakości powietrza atmosferycznego, gdzie stale dochodzi do przekroczeń stanów alarmowych zimą. Latem występują z kolei krótkotrwałe epizody wysokich stężeń ozonu, których wpływ na zdrowie mieszkańców jest słabo udokumentowany. Celem badania była ocena ryzyka zdrowotnego ze strony układu oddechowego w odpowiedzi na wzrost zagrożeń typowych dla smogu fotochemicznego.
MATERIAŁ I METODY. W modelu epidemiologicznego badania ekologicznego wykorzystano dane Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Katowicach. W opracowaniu wzięto pod uwagę liczbę porad udzielanych w podstawowej opiece zdrowotnej, jak i hospitalizacji z przyczyn oddechowych ogółem (J00-J99) oraz wybranych ostrych incydentów oddechowych rejestrowanych w ramach świadczeń Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) i udzielonych w okresie od 01.01.2016 do 31.08.2017 na terenie województwa śląskiego.
WYNIKI. W okresach letnich 2016 i 2017 roku w województwie śląskim miały miejsce krótkoterminowe epizody o znamionach smogu fotochemicznego. Wyniki badania wskazują na istotny wzrost ryzyka wizyt ambulatoryjnych z powodu chorób układu oddechowego ogółem, ostrego zapalenia gardła i nosa, ostrego zapalenia krtani i tchawicy, zapalenia oskrzeli oraz astmy w odpowiedzi na wzrost stężenia ozonu. Podobnie, stwierdzono istotny wzrost ryzyka hospitalizacji z powodu wszystkich chorób układu oddechowego, ale ujawniał się on z pewnym, co najmniej dwu, trzy tygodniowym opóźnieniem. Najwcześniej, już po 2-4 dniach od wzrostu narażenia zaobserwowano istotny statystycznie wzrost ryzyka hospitalizacji z powodu zapalenia oskrzeli.
WNIOSKI. W województwie śląskim potwierdzono występowanie rejestrowanych incydentów oddechowych w odpowiedzi na wzrost stężenia ozonu charakterystyczny dla okresu letniego.